Nhau tiền đạo còn có nghĩa là bánh nhau nằm trước đường đi của thai nhi gây cản trở khi sanh ngả âm đạo. Do đó, trong những trường hợp này đa số phải mổ lấy thai.
Các dấu hiệu nghi ngờ nhau tiền đạo ?
Trong 3 tháng cuối thai kỳ, đột ngột thai phụ bị ra huyết âm đạo màu đỏ tươi, có thể nhiều hoặc ít, đông cục lại mà không có cảm giác đau bụng.
Triệu chứng ra huyết âm đạo có thể lặp lại nhiều lần và lần sau thường ra huyết nhiều hơn lần trước.
Nếu thai phụ đi lại nhiều, làm việc nặng, giao hợp… thì càng dễ bị ra huyết hơn.
Làm thế nào để phát hiện nhau tiền đạo trước sanh ?
Hiện nay phương pháp an toàn và được dung nhiều nhất tại Việt Nam là siêu âm.
Có thể phát hiện nhau tiền đạo sớm từ tuần lễ thứ 20 của thai kỳ nhờ vào siêu âm, tuy nhiên để kết luận là nhau tiền đạo thường phải từ tuần 27 của thai kỳ.
Qua siêu âm, ngoài việc khảo sát hình thái thai nhi, ước tính trọng lượng qua các số đo… Bác sĩ cũng xác định được vị trí nhau bám vào tử cung: ở đáy, thân, mặt trước, mặt sau, bám thấp, nhau tiền đạo trung tâm hay bán trung tâm…
Tại sao phụ nữ mang thai bị nhau tiền đạo ?
Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định rõ ràng, tuy nhiên người ta thấy thường gặp nhau tiền đạo ở các trường hợp:
Nạo, phá thai; sẩy thai nhiều lần.
Sanh nhiều lần; sanh mổ.
Viêm nhiễm tử cung trước đó.
Có nhau tiền đạo ở lần mang thai trước.
Tuy nhiên, có một số phụ nữ mới mang thai lần đầu cũng có thể bị nhau tiền đạo.
Những ảnh hưởng của nhau tiền đạo trên mẹ và thai nhi ?
* Ảnh hưởng trên mẹ:
Ra huyết âm đạo gây thiếu máu. Nếu ra huyết nhiều và không được xử trí kịp thời có khi gây tử vong.
* Ảnh hưởng trên thai nhi:
Do mẹ bị ra huyết nhiều nên thai nhi dễ suy dinh dưỡng, suy thai.
Vì mẹ bị ra huyết nhiều, để cứu mẹ nên bác sĩ phải mổ lấy thai sớm không kể đến lúc đó thai đã đủ tháng hay chưa. Như vậy, khả năng thai còn non tháng và bé dễ bị suy hô hấp vì non tháng và tử vong.
Vì bánh nhau nằm ở phần dưới tử cung làm cho thai nhi khó xoay đầu xuống nên dễ dẫn đến ngôi bất thường: ngôi mông, ngôi ngang…
Cần phải làm gì khi được chẩn đoán nhau thai tiền đạo ?
* Nếu có ra huyết âm đạo: cần phải vào bệnh viện có khoa sản gần nhất để được điều trị. Tùy theo mức độ ra huyết và sự trưởng thành của thai nhi mà bác sĩ sẽ quyết định chấm dứt thai kỳ hay dưỡng thai thêm.
* Nếu được dưỡng thai thêm: thai phụ cần nằm nghỉ tuyệt đối tại giường, ăn uống bổ dưỡng.
* Không ra huyết âm đạo nữa và thai nhi còn non tháng: bà mẹ nên nghỉ ngơi, hạn chế đi lại, tránh đi chơi xa, không làm việc nặng, kiêng giao hợp.
* Không ra huyết âm đạo và thai nhi ≥ 37 tuần: vào bệnh viện có khoa sản để được theo dõi và chấm dứt thai kỳ khi nào thích hợp.
Có phải phải mổ lấy thai cho tất cả các trường hợp nhau tiền đạo hay không ?
Không nhất thiết phải mổ lấy thai cho tất cả trường hợp nhau tiền đạo.
Chỉ mổ lấy thai cho một số trường hợp:
• Nhau tiền đạo ra huyết nhiều bất kể tuổi thai
• Nhau tiền đạo trung tâm và thai đủ trưởng thành ( có khả năng sống được khi ra khỏi tử cung).
• Nhau tiền đạo bán trung tâm.
Còn những trường hợp nhau bám thấp hay bám mép vẫn có thể sanh ngả âm đạo được nếu không kèm theo một bất thường nào khác.
Có những trường hợp ở tuần 27 của thai kỳ là nhau tiền đạo trung tâm nhưng đến khi thai đủ trưởng thành thì lại chỉ bám thấp và vẫn có thể sanh ngả âm đạo được. Do đó, bác sĩ sẽ cho thai phụ siêu âm kiểm tra lại vị trí bánh nhau trước khi quyết định cách sanh.
Làm gì để dự phòng nhau tiền đạo ?
Không nên sanh đẻ nhiều
Không nạo phá thai nhiều lần
Trước khi quyết định mang thai các chị em nên đi khám phụ khoa tổng quát và điều trị dứt điểm các viêm nhiễm nếu có.
Trần Thị Quỳnh Uyên
Trung tâm CSSKSS KHánh Hòa
Nguồn: Sách Sản phụ khoa – ĐHYD tp HCM
Phác đồ điều trị bệnh viện Từ Dũ, 2012
Thực hành sản phụ khoa - ĐHYD tp HCM