Human papillomavirus (HPV) là một nhóm khoảng 100 loại virus có liên quan. Một số loại có thể gây mụn cóc ở da trong khi các loại khác có thể gây ra mụn cóc sinh dục (còn gọi là condylomata). Phổ biến ở phụ nữ và thanh niên, hầu hết nhiễm trùng HPV lây lan qua tình dục bằng miệng, hậu môn hoặc bộ phận sinh dục, bệnh thường là ngắn ngủi và tương đối lành tính. Tuy nhiên, một số loại HPV (như HPV-16, HPV-18, HPV-31 và HPV-45) được coi là có nguy cơ cao. Nó thường không gây ra mụn cóc có thể nhìn thấy, nhưng nhiễm trùng dai dẳng có liên quan đến ung thư cổ tử cung cũng như ung thư ít phổ biến khác, chẳng hạn như âm đạo, miệng, cổ họng, dương vật và hậu môn. Các xét nghiệm HPV phát hiện DNA của các loại HPV có nguy cơ cao liên quan đến ung thư. Một số các xét nghiệm di truyền phát hiện được các loại HPV nguyên nhân gây mụn cóc và ít rủi ro , nhưng nó thường không được khuyến cáo cho mục đích đó.

HPV sinh dục là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất trên thế giới. Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, 20 triệu người ở đất nước này bị nhiễm HPV và hơn 6 triệu nhiễm HPV mới mỗi năm. Ít nhất 50% phụ nữ quan hệ tình dục và nam giới nhiễm HPV tại một số thời điểm trong cuộc sống của họ. HPV gây ra mụn cóc sinh dục có thể được chẩn đoán thông qua kiểm tra trực quan và do đó không yêu cầu thử nghiệm. Loại có nguy cơ cao liên quan đến bệnh ung thư có thể được chẩn đoán bằng một xét nghiệm HPV DNA.

Hiện nay nhiễm trùng dai dẳng với một số loại HPV được gọi là yếu tố nguy cơ chính gây ung thư cổ tử cung. HPV tuýp 16 và 18 chiếm khoảng 70% ung thư cổ tử cung ở Mỹ Mỗi năm, hơn 12.000 phụ nữ ở Mỹ bị ung thư cổ tử cung và khoảng 4.200 người chết vì nó. Ngoài ra, một số nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng nhiễm trùng răng miệng liên tục với loại HPV có nguy cơ cao có liên quan chặt chẽ với bệnh ung thư miệng, bao gồm ung thư miệng và cổ họng. Ung thư hậu môn cũng đã được xác nhận có liên quan đến HPV loại 16 và 18.

 Xét nghiệm được sử dụng như thế nào?

Theo kinh điển, nhiễm HPV sinh dục được phát hiện khi thấy sự thay đổi tế bào bất thường trên một Pap’smear, một thử nghiệm được sử dụng chủ yếu để phát hiện ung thư cổ tử cung hoặc các điều kiện có thể dẫn đến ung thư. Trong một xét nghiệm Pap’ smear, sự xuất hiện của các tế bào cổ tử cung được đánh giá dưới kính hiển vi. Một số thay đổi trong các tế bào có thể chỉ ra một nhiễm HPV, nhưng không có sự khác biệt rõ ràng giữa các loại có nguy cơ cao và thấp.

Xét nghiệm HPV DNA có thể được sử dụng như một theo dõi sau những thay đổi bất thường được phát hiện bới một xét nghiệm Pap’ smear. Hiện nay các hướng dẫn từ một số tổ chức khuyên xét nghiệm HPV DNA được chỉ định cùng với một xét nghiệm Pap’ smear cho phụ nữ 30-65 tuổi. Có một số bộ thử nghiệm HPV DNA, đã được FDA phê duyệt để sử dụng , có thể phát hiện các loại HPV có nguy cơ cao .

Trần Trương Đài

Trung tâm CSSKSS Khánh Hòa