Đa số nam giới đều cho rằng việc thụ thai là vấn đề khá đơn giản, chỉ cần chọn đúng thời điểm giao hợp trong tháng là đã nắm chắc cơ hội. Nhưng thực tế, rất nhiều vấn đề tuy nhỏ nhưng lại có liên quan chặt chẽ với quá trình thụ thai. Chất lượng của tinh trùng ở người đàn ông chính là một trong những vấn đề nổi bật nằm trong danh sách này.

Việc nâng cao chất lượng tinh trùng là điều không dễ dàng vì việc này phụ thuộc vào lối sống và rất nhiều thói quen của nam giới. Chính vì thế, việc nhận biết một số nhân tố chính có thể ảnh hưởng đến chất lượng của tinh trùng chính là cách giúp bạn bảo vệ được sức khỏe sinh sản của bản thân.

Một số nguyên nhân gây ra tình trạng tinh trùng yếu:

Là nam giới, ai cũng mong muốn có được một hệ cơ bắp khỏe mạnh và nổi bật. Các loại thuốc steriod chính là giải pháp ngắn nhất để các quý ông được thỏa mãn mong ước. Tuy nhiên, bên cạnh việc làm cho các cơ được săn chắc và nổi rõ hơn trên bề mặt của da, steriod còn mang lại nhiều tác dụng phụ khá nguy hiểm cho sức khỏe, bao gồm những tổn hại ở gan, làm tăng lượng cholesterol có hại LDL, gây ra các cơn giận, kìm hãm sự phát triển, gây ra tình trạng hói đầu, gây vô sinh cùng với những rắc rối cho thận. Steriod có thể gây ra tình trạng vô sinh tạm thời. Vì vậy, bạn cần nhận biết rõ những tác hại của chúng để tránh phải sử dụng những loại thuốc có chứa các chất này.

Đây chính là một trong những nguyên nhân chính khiến tinh trùng suy yếu. Những người đàn ông thường xuyên hút cần sa có số lượng tinh trùng di chuyển lắt léo và lượng tinh trùng thấp hơn so với những người không sử dụng. Rắc rối này xảy ra khi sử dụng tất cả các loại thuốc chứ không chỉ riêng đối với cần sa. Ngay cả các chất gây nghiện như ecstasy và cocaine cũng làm cho tinh trùng bị suy giảm chất lượng.

Rất khó để nhận biết được tình trạng lạm dụng chất cồn một cách rõ ràng. Mặc dù không nguy hiểm bằng thói quen hút thuốc lá nhưng việc lạm dụng chất cồn vẫn gây ra khá nhiều ảnh hưởng nguy hiểm. Tiêu thụ quá nhiều chất cồn có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, làm giảm sút cả chất lượng lẫn số lượng của tinh trùng. Do đó, cần chú ý nhiều hơn đến lượng chất cồn mà bạn uống mỗi ngày để cắt giảm và tiến tới từ bỏ thói quen sử dụng các loại đồ uống có chứa cồn.

Sự thiếu hụt lượng vitamin C trong chế độ ăn uống hàng ngày cũng là một trong những nguyên nhân gây nên chứng vô sinh. Do đó, cần đảm bảo rằng bạn đã cung cấp cho cơ thể những thực phẩm giàu vitamin C như cam và các loại trái cây thuộc dòng họ cam, quít – vốn rất giàu các chất chống ô-xy hóa. Tinh trùng sẽ kết dính với nhau nhiều hơn nếu lượng vitamin C trong cơ thể bị sụt giảm. Điều này sẽ làm cho khả năng ham muốn và mức độ di chuyển linh hoạt của tinh trùng bị suy giảm.

Đây là một trong những thói quen có hại nhất cho sức khỏe. Hút thuốc là nguyên nhân gây ra vô số các căn bệnh khác nhau từ các loại ung thư cho đến bệnh liệt dương. Hút thuốc lá làm hình thành những mảng bám trong các động mạch và chính những mảng bám này sẽ ngăn cản máu chảy đến dương vật. Hút thuốc lá còn có thể ảnh hưởng đến chất lượng của tinh trùng cũng như khả năng hoạt động của chúng, gây ra chứng liệt dương.

Tập thể thao nhiều sẽ giúp tim luôn khỏe mạnh, mang lại một lối sống tích cực và năng động nhưng chúng cũng gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe bởi cơ thể đã bị căng thẳng do hoạt động quá mức cần thiết. Khu vực vùng kín là nơi cần phải được chăm sóc tốt, luôn mát và khô. Khi bạn hoạt động với cường độ quá nhiều, khu vực này sẽ trở nên nóng. Điều này có thể khiến lượng tinh trùng bị giảm sút vì tuyến sinh dục luôn cần có được một nhiệt độ tốt nhất để sản xuất tinh trùng.

Hầu hết các quá trình trong cơ thể đều có sự kết nối với nhau. Mỗi người cần đảm bảo chế độ ăn uống của bản thân luôn cân bằng để tránh phải đối mặt với những rắc rối do sự thiếu hụt về dưỡng chất gây ra. Để cơ thể có đủ chất dinh dưỡng, hãy lựa chọn những thực phẩm giàu các chất mangan, kẽm và selen. Sự thiếu hụt những khoáng chất này có thể làm giảm chất lượng và số lượng tinh trùng. Chính vì vậy, việc lựa chọn những bữa ăn giàu dưỡng chất chính là phương án tốt nhất để đảm bảo cho sức khỏe nói chung và sức khỏe sinh sản nói riêng.

Nhiều người không quan tâm nhiều đến tình trạng nhiệt độ ở cơ quan sinh dục. Trên thực tế, đây cũng là một trong những yếu tố có ảnh hưởng đến sự khỏe mạnh của tinh trùng. Những người đàn ông thường mặc quần lót chật hầu như đều phải đối mặt với những rắc rối về vấn đề sản xuất và khả năng di động của tinh trùng. Những chiếc quần lót chật chội khiến cho vùng sinh dục bị nóng và điều này ảnh hưởng đến sự sản xuất tinh rùng. Tắm nước nóng hoặc sử dụng hệ thống bồn tắm thủy lực cũng có thể gây ra những vấn đề tương tự. Do đó, cần giữ cho tuyến sinh dục luôn khô và mặc quần áo rộng, thoáng mát.

Các loại thuốc kháng sinh được kê đơn nhằm điều trị những căn bệnh gây nhiễm trùng cũng có thể làm giảm sút chất lượng và số lượng của tinh trùng. Bạn nên tham khảo ý kiến tư vấn của bác sĩ trước khi lựa chọn những loại thuốc này để chúng không ảnh hưởng đến kế hoạch có em bé của gia đình mình.

Bạn nên cố gắng tránh tiếp xúc các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt côn trùng, những hóa chất độc hại, các kim loại nặng, chì và những dung môi hữu cơ cũng như tránh xa những môi trường độc hại, nhiều ô nhiễm, vì đây có thể là những nguyên nhân làm suy yếu tinh trùng về sau. Bất kỳ hình thức phóng xạ ion hóa nào cũng có thể gây ra những tổn hại cho hệ thống sinh sản, ảnh hưởng đến tinh trùng trong cơ thể.

Một số bệnh cũng ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng bao gồm: Tinh hoàn nhầm chỗ, giãn búi mạch tinh và quai bị.

- Tinh hoàn lạc chỗ: Nếu tinh hoàn vẫn nằm trong ổ bụng, nằm ở thừng tinh hoặc các vị trí khác và không xuống được bìu thì tinh hoàn đó không có khả năng sinh tinh dù cho nó vẫn có khả năng chế tiết được testosteron.

- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Búi tĩnh mạch tinh bị giãn ảnh hưởng xấu đến quá trình sinh tinh vì làm nhiệt độ của bìu tăng lên, do lưu giữ nhiều chất của quá trình dị hoá lắng đọng tại đó hoặc do giảm máu vào động mạch tinh vì huyết áp tĩnh mạch tăng lên.

- Các bệnh nhiễm khuẩn: Các bệnh nhiễm khuẩn hoặc do vi-rút như quai bị, đậu mùa, thuỷ đậu, giang mai có thể làm viêm, teo, hoại tử tinh hoàn.

Nội tiết tố là những chất hóa học được sản xuất ra từ một số tế bào nào đó sau đó được đưa vào máu để đến các cơ quan khác nhau và phát huy tác dụng sinh lý của nó. Sự suy giảm hay mất cân bằng của các nội tiết tố nói trên đều có thể làm ảnh hưởng đến số lượng cũng như chất lượng của tinh trùng.

Để phát hiện những triệu chứng trên và cách điều trị có hiệu quả như thế nào đặc biệt là những trường hợp hiếm muộn, vô sinh nên đến những cơ sở chuyên sâu để được tư vấn và điều trị kịp thời. Một địa chỉ đáng tin cậy ở tỉnh Khánh hòa là Khoa Nam học – Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh Khánh Hòa.

ThS. BS. Hoàng Thị Thiên Trúc – Khoa Nam học

Sưu tầm