Ngày 12 tháng 11 năm 2013, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa có Quyết định số 2870/QĐ-UBND Phê duyệt Kế hoạch hành động về chăm sóc sức khỏe sinh sản, tập trung vào làm mẹ an toàn và chăm sóc sơ sinh giai đoạn 2013 – 2015. Được sự chỉ đạo trực tiếp của Sở Y tế Khánh Hòa, Trung tâm Chăm sóc Sức khỏe sinh sản (TTCSSKSS) đã tích cực triển khai nhiều hoạt động thiết thực và đạt được kết quả cao.
Với mục tiêu Giảm tử vong mẹ và tử vong sơ sinh thông qua cải thiện tình trạng chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh; tập trung ưu tiên các vùng khó khăn, các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, đặc biệt phụ nữ nghèo, phụ nữ và sơ sinh là đồng bào dân tộc thiểu số nhằm giảm sự khác biệt trong tiếp cận và sử dụng các dịch vụ làm mẹ an toàn và chăm sóc sơ sinh giữa các vùng miền, góp phần thực hiện các mục tiêu của Chiến lược bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân giai đoạn 2011 – 2020, tầm nhìn 2030; Chiến lược Dân số - Sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 và các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, trong 3 năm từ 2013 đến 2015, TTCSSKSS đã tham mưu Sở Y tế Khánh Hòa tổ chức nhiều hoạt động thiết thực về chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, tập trung chủ yếu vào các nội dung: Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; Đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất; Nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ; Đẩy mạnh công tác thông tin, giáo dục, truyền thông đồng thời tăng cường năng lực quản lý cho đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản các cấp…
Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại địa phương, trong giai đoạn 2013 – 2015, TTCSSKSS đã phối hợp với Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh xây dựng một đội ngũ giảng viên tuyến tỉnh về các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh như: Chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ và kỹ năng cơ bản của người đỡ đẻ; Lồng ghép chăm sóc trẻ bệnh; Sử dụng mô hình trong đào tạo sản khoa và nhi khoa; Kỹ năng truyền thông trực tiếp cho y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản; Chăm sóc sơ sinh; Hồi sức cấp cứu trong sản khoa; Thẩm định tử vong mẹ…
Sau khi đội ngũ giảng viên được tham dự các khóa đào tạo giảng viên tuyến tỉnh do Bộ Y tế tổ chức, TTCSSKSS đã phối hợp với BVĐK tỉnh tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ trực tiếp làm công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản toàn tỉnh, bao gồm: 18 lớp Thẩm định tử vong mẹ cho 320 lượt cán bộ; 27 lớp Chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ và kỹ năng cơ bản của người đỡ đẻ cho 525 cán bộ; 08 lớp Lồng ghép chăm sóc trẻ bệnh cho 96 cán bộ; 02 lớp Truyền thông trực tiếp cho y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản tại 02 huyện Khánh Sơn và Khánh Vĩnh với sự tham gia của 36 cán bộ; 02 lớp hồi sức sức cấp cứu sản khoa cho 40 cán bộ; 01 lớp chăm sóc sơ sinh cho cán bộ đơn nguyên sơ sinh cho 10 cán bộ và 01 lớp đào tạo về phẩu thuật – gây mê hồi sức trong cấp cứu sản khoa cho 4 kíp phẩu thuật cấp cứu sản phụ khoa các huyện Cam Lâm, Ninh Hòa, Khánh Sơn, Khánh Vĩnh.
Công tác chỉ đạo tuyến cũng đặc biệt chú trọng. Ngay từ đầu năm, TTCSSKSS đã có kế hoạch chỉ đạo tuyến của từng năm và phân công cán bộ phụ trách từng huyện gửi cho các đơn vị. Hàng quý, TTCSSKSS tổ chức họp cán bộ chủ chốt để xây dựng nội dung giao ban quý, đồng thời cử cán bộ tham dự giao ban với các đơn vị tuyến huyện. TTCSSKSS cũng đã tổ chức giao ban hàng quý tại tỉnh với tất cả các Trung tâm Y tế về chương trình nội dung liên quan đến công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản.
TTCSSKSS thường xuyên giám sát hỗ trợ các Trung tâm Y tế tuyến huyện và trạm Y tế xã trong toàn tỉnh. Mỗi năm có trên 40% số xã được giám sát. Năm 2015, TTCSSKSS đã phối hợp với Khoa sản Bệnh viện đa khoa tỉnh tổ chức giám sát hỗ trợ sau đào tạo về chăm sóc sớm thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh tại Khoa sản và trạm y tế của các Trung tâm Y tế huyện/thị xã/thành phố trong toàn tỉnh.
Công tác thẩm định tử vong mẹ được triển khai thực hiện tốt. TTCSSKSS đã phối hợp với BVĐK tỉnh thẩm định 100% các trường hợp tử vong mẹ, từ đó tìm ra nguyên nhân và lập kế hoạch cải thiện tình hình tử vong mẹ trên địa bàn tỉnh.
Đối với hoạt động chuyên môn tại đơn vị, TTCSSKSS đã đẩy mạnh công tác chẩn đoán tiền sản với quy trình khám, siêu âm và xét nghiệm sinh hoá máu mẹ. Năm 2013, TTCSSKSS đã triển khai xét nghiệm Double test/Triple test giúp tầm soát bất thường các bộ nhiễm sắc thể 13, 18, 21 và dị tật ống thần kinh của thai nhi. Năm 2015, TTCSSKSS đã triển khai xét nghiệm TSH (Thyroid Stimulating Hormone) - tầm soát rối loạn chức năng tuyến giáp cho phụ nữ mang thai, giúp phát hiện sớm các thai phụ bị cường giáp hoặc suy giáp, từ đó tư vấn điều trị phù hợp.
Với các nỗ lực trên, trong 3 năm từ 2013 đến 2015, tình hình chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em toàn tỉnh đã được cải thiện. Tỷ lệ phụ nữ được khám thai 3 lần vào 3 thời kỳ thai nghén tăng từ 93,51% năm 2013 lên 96,43% năm 2015; Tỷ lệ phụ nữ đẻ được cán bộ y tế qua đào tạo đỡ tăng từ 99,45 lên 99,66%; Tỷ lệ bà mẹ và trẻ sơ sinh được chăm sóc sau sinh tăng từ 89,09% lên 92,25%; Tỷ lệ phụ nữ đẻ được quản lý thai tăng từ 98,97 lên 99,08%; tai biến sản khoa giảm từ 1,29‰ xuống 1,21‰; Tỷ lệ trẻ sơ sinh cân nặng dưới 2500 gram giảm từ 3,34% còn 3,14%.
Với các kết quả nêu trên, trong 3 năm liên tục 2013 – 2015, qua kiểm tra chấm điểm thi đua hàng năm về chương trình chăm sóc sức khỏe sinh sản của Bộ Y tế, TTCSSKSS tỉnh Khánh Hòa đều vinh dự được xếp loại Xuất sắc toàn diện.
Thời gian đến, TTCSSKSS tiếp tục triển khai các hoạt động chương trình mục tiêu quốc gia theo chỉ đạo của Vụ Sức khỏe Bà mẹ- Trẻ em và Sở Y tế Khánh Hòa. Đẩy mạnh công tác chỉ đạo tuyến, đặc biệt là giám sát hỗ trợ sau đào tạo. Tăng cường các dịch vụ khám chữa bệnh tại đơn vị. Thực hiện thường quy hoạt động thẩm định tử vong mẹ để xác định nguyên nhân và đề ra kế hoạch cải thiện, tăng cường chia sẻ thông tin về thẩm định tử vong mẹ tại địa phương./.
BS Nguyễn Thị Thủy Tiên
Phòng Kế hoạch – Tài chính
Trung tâm CSSKSS Khánh Hòa