– Tẩy giun sán trước khi muốn có thai vì bạn sẽ không thể tẩy giun trong khi đang mang thai. Cần phải tẩy giun cho toàn bộ thành viên trong gia đình cùng một thời gian để đảm bảo không có sự lây lan chéo ngược lại.

– Bắt đầu uống bổ sung viên sắt và acid folic trước khi quyết định có thai 6 tháng để phòng tránh dị tật ống thần kinh cho thai nhi. Tiếp tục uống acid folic kèm với sắt đến sau khi sinh một tháng. Nên lựa chọn viên sắt có chứa 60mg sắt nguyên tố và 400mcg acid folic.

– Kiểm tra răng miệng. Vệ sinh răng miệng kém và bệnh nha chu làm gia tăng nguy cơ sinh non, tiền sản giật (cao huyết áp thai kỳ). Ngưng việc sử dụng chất làm trắng răng, hiện chưa rõ những chất làm trắng đó liệu có an toàn cho thai nhi và thai phụ hay không. Tốt nhất là nên chuẩn bị một hàm răng chắc khỏe hoàn toàn trước khi mang thai.

– Tiêm phòng một số bệnh như cúm, rubella, thủy đậu, viêm gan siêu vi B… Nên chích ngừa ít nhất 3 tháng trước khi quyết định mang thai.

– Kiểm tra huyết áp và hỏi ý kiến bác sĩ trước khi mang thai vì huyết áp cao gây nhiều tình huống nguy hiểm cho tính mạng của cả bản thân người mẹ và thai nhi.

– Tầm soát bệnh đái tháo đường. Nếu mắc bệnh, nên kiểm soát đường huyết tốt và có sự tư vấn của bác sĩ về dinh dưỡng, vận động và dùng thuốc trong thai kỳ.

– Tầm soát bệnh thiếu máu. Thiếu máu gây cảm giác yếu ớt và làm cho bà bầu lúc nào cũng mệt mỏi. Cần bổ sung viên sắt đầy đủ trước khi mang thai.

– Xét nghiệm máu, biết công thức máu, Hb, Hct để xác định tình trạng thiếu máu, nhóm máu để khi cần thiết thì truyền máu, yếu tố Rh để phòng bất đồng nhóm máu mẹ và con. Việc xác định yếu tố Rh rất quan trọng, một số trường hợp trẻ sau khi chào đời đã tử vong vì mẹ mang máu Rh.

– Xét nghiệm hóa sinh máu, xét nghiệm đường huyết trong máu xem bạn có bị mắc bệnh đái tháo đường, xét nghiệm đánh giá chức năng gan, chức năng thận.

– Xét nghiệm nước tiểu, tìm các bất thường trong nước tiểu như máu, đạm, đường, vi khuẩn … trong nước tiểu.

– Xét nghiệm tầm soát một số bệnh có thể lây truyền qua con như viêm gan siêu vi B, C, HIV, giang mai.. để được bác sĩ tư vấn trước khi quyết định có con.

– Siêu âm ổ bụng để phát hiện bất thường ở các tạng trong ổ bụng như gan, lách, tụy, thận, tử cung, buồng trứng.

– Chụp nhũ ảnh để phát hiện u vú nếu bà mẹ trên 35 tuổi.

– Xét nghiệm Pap Smear để phát hiện ung thư cổ tử cung.

– Điện tâm đồ, phát hiện các bệnh lý về tim.

Tiêm phòng rubella

•Virut rubella lây truyền qua đường hô hấp, thời gian ủ bệnh từ 12 – 23 ngày (trung bình là 18 ngày). Nhiễm rubella trong đầu thai kỳ (3 tháng đầu hoặc 20 tuần đầu) có thể gây thai chết hoặc hội chứng rubella bẩm sinh, hội chứng này đặc trưng bởi nhiều khuyết tật, đặc biệt là với não, tim, tai và mắt. Virut rubella có thể tồn tại lâu dài trong cơ thể trẻ mang dị tật bẩm sinh, thường là trên 1 năm và được bài xuất qua dịch tiết hầu họng, nước tiểu và đó là nguồn lây nhiễm cho những người tiếp xúc.

•Tất cả phụ nữ, vị thành niên nữ đều có thể tiêm phòng rubella, trừ các trường hợp: dị ứng với thành phần của thuốc, suy giảm miễn dịch; thận trọng khi có tiền sử dị ứng trứng, hoãn tiêm khi sốt, bệnh cấp tính, có thai. Tác dụng phụ: đau, sưng tại chỗ tiêm, sốt, phát ban.

•Lưu ý: Tránh có thai trong vòng 3 tháng sau tiêm.

•Phụ nữ chuẩn bị có thai được tiêm phòng thủy đậu sẽ tránh được tình trạng mẹ bị thủy đậu trong nửa đầu thai kỳ có thể gây dị tật bẩm sinh do lây nhiễm qua nhau thai. Những dị tật bẩm sinh gồm: viêm võng mạc bồ đào, teo vỏ não, thận ứ nước, những khiếm khuyết của da và xương chân. Nguy cơ cao nhất là 2% ở tuổi thai từ 13-20 tuần. Tác dụng phụ: đau, sưng tại chỗ tiêm, sốt, phát ban sau 1 – 3 tuần.

•Không tiêm vắc – xin thủy đậu cho các trường hợp: quá mẫn với thành phần của thuốc, có thai, suy giảm miễn dịch, hoãn tiêm khi sốt, bệnh cấp tính, thận trọng 2 ngày trước tiêm khi bị dị ứng, co giật.

•Lưu ý, nên tránh có thai trong vòng 3 tháng sau khi tiêm.

•Phụ nữ chuẩn bị mang thai muốn tiêm phòng viêm gan siêu vi B nên xét nghiệm huyết thanh học trước khi tiêm. Xét nghiệm huyết thanh học để đánh giá tình trạng nhiễm HBV đang được áp dụng phổ biến là xét nghiệm HBsAg và Anti-HBs. Cũng có thể xét nghiệm huyết thanh học cho cả chồng để có thêm dữ liệu về nguy cơ của người vợ, tình trạng nhiễm viêm gan B của chồng.

•Các loại bệnh khác

•Ngoài ra, phụ nữ chuẩn bị mang thai có thể tiêm phòng các loại bệnh khác như: cúm, viêm gan siêu vi A, thương hàn, phế cầu, viêm màng não do não mô cầu A+C…

•Chuẩn bị mang thai – Người phụ nữ cần phải có cơ thể khỏe mạnh

•Sức khỏe của thai nhi có liên quan mật thiết với sức khỏe và tình trạng dinh dưỡng của bố mẹ. Đặc biệt là sức khỏe của người mẹ có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của thai nhi. Trên thực tế, chế độ ăn uống bảo đảm cân bằng dinh dưỡng của người mẹ khi chuẩn bị mang thai là yếu tố quan trọng đối với việc hình thành và phát triển của bào thai trong tử cung, nhằm cung cấp nguồn dinh dưỡng cần thiết cho thai nhi. Cho nên, nếu bạn chuẩn bị mang thai cần phải ăn uống đầy đủ các loại chất dinh dưỡng.

•Phụ nữ chuẩn bị mang thai chú ý nâng cao tiêu chuẩn dinh dưỡng có thể làm nâng cao chất lượng của tế bào sinh sản. Khi bạn biết chính xác là đã thụ thai mới tăng dinh dưỡng thì trên thực tế đã không đáp ứng được nhu cầu phát triển của thai nhi trong thời gian đầu rồi. Nâng cao tiêu chuẩn dinh dưỡng trước khi mang thai là 1 trong những biện pháp quan trọng nhất để thai nhi khỏe mạnh.

•Ngoài chế độ ăn uống ra, bạn còn cần phải chú ý rèn luyện sức khỏe như tập thể dục hàng ngày, bơi lội, khiêu vũ, đi bộ, hít thở không khí trong lành…

•Mang thai và sinh con tất nhiên sẽ ảnh hưởng đến chi tiêu kinh tế. Sau khi đứa con sinh ra, vợ chồng sẽ phải đối mặt với 1 loạt vấn đề như nuôi con, việc học hành, ốm đau của con cái…

•Trước tiên, phải có sự chuẩn bị nhất định về kinh tế cho việc mang thai, sinh con và nuôi con. Nếu người vợ đi làm thì nguồn thu nhập trong thời gian mang thai và sinh con sẽ bị giảm đi, thậm chí toàn bộ nguồn kinh tế đều dựa vào người chồng, do đó phải có kế hoạch hợp lý các loại chi tiêu để tránh rơi vào tình trạng khó khăn.

•Ngoài ra, nên cải thiện và sửa sang chỗ ở để thai phụ cảm thấy thoải mái, tâm trạng vui vẻ. Như treo 1 bức tranh trẻ em đáng yêu, bụ bẫm, bày 1 vài con thú bông ngộ nghĩnh, mua 1 vài con búp bê… Thực ra, đây cũng là để chuẩn bị cho đứa con sắp sinh ra. Còn có thể nghe nhiều nhạc trữ tình, những bài hát thiếu nhi.

Hy vọng rằng các chị em phụ nữ, đặc biệt các bà mẹ sắp sinh và mới sinh sẽ trang bị đầy đủ kiến thức và có thêm kinh nghiệm về tiêm phòng vắc xin giúp chăm sóc thật tốt cho mình và cho bé . Chúc các mẹ và bé luôn khoẻ mạnh!

Nguyễn Thị Lý Oanh 

Trung tâm CSSKSS Khánh Hòa