Bệnh lây truyền qua nước bọt và nước tiểu của người bệnh và phổ biến ở quãng độ tuổi từ 3 – 14 tuổi, 5 – 9 tuổi và thanh niên 18 – 20 tuổi. 

Miễn dịch sau khi bị bệnh quai bị khá bền vững, khi đã mắc bệnh một lần hoặc được tiêm phòng vaccine hầu hết bệnh nhân đều không mắc lại.

Biến chứng do bệnh quai bị ít, tuy nhiên rất nặng nề. Nếu coi thường không được phát hiện và điều trị kịp thời bệnh còn có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não đặc biệt có thể gây vô sinh đối với bé trai sau này do viêm tinh hoàn, đái tháo đường do viêm tụy kéo dài. 

Viêm tinh hoàn là biến chứng thường gặp nhất của bệnh quai bị ở nam giới sau tuổi dậy thì. Viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn:  Biến chứng này có tỷ lệ 20-35% ở người sau tuổi dậy thì mắc bệnh quai bị, thường xảy ra sau đợt viêm tuyến mang tai khoảng 7-10 ngày nhưng cũng có thể xuất hiện trước hoặc đồng thời. Tinh hoàn sưng to, đau, mào tinh căng phù như một sợi dây thường. Tình trạng viêm và sốt kéo dài 3-7 ngày, sau đó khoảng 50% số trường hợp tinh hoàn teo dần và có thể dẫn đến tình trạng giảm số lượng tinh trùng và vô sinh.

Điều này sẽ khiến quá trình sản sinh tinh trùng sẽ giảm dần và có thể bị mất hẳn. Nếu không may bị viêm cả hai bên tinh hoàn thì sẽ dẫn đến vô sinh hoàn toàn. 

Đề phòng biến chứng vô sinh của quai bị 

Bài toán của giảm thiểu tác hại của di chứng trên tinh hoàn kịp thời và đúng cách để bệnh không gây di chứng vô sinh: trường hợp viêm tinh hoàn:  Mặc quần lót nâng tinh hoàn để giảm đau, nghỉ ngơi là chủ yếu, hạn chế vận động. chườm mát tinh hoàn, dùng thuốc hạ sốt, giảm đau, sử dụng thuốc kháng viêm. Phẫu thuật giải áp khi tinh hoàn bị chèn ép nhiều.

Vaccin phòng bệnh quai bị có tác dụng kích thích cho trẻ em sản sinh kháng thể kháng quai bị kháng thể đạt mức độ cao nhất sau khi tiêm chủng 6 – 7 tuần.  Trong trường hợp không có chống chỉ định, vaccin cần được tiêm không muộn hơn 72 giờ kể từ khi có tiếp xúc với bệnh nhân.

Nguyễn Thị Quỳnh Anh

Trung tâm CSSKSS Khánh Hòa

 – theo hiemmuon.vn