Chị Nguyễn Thị M. mang thai tuần thứ 33 đến Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản Khánh Hòa để khám thai, sau khi khám Bác sĩ kết luận thai nhi có dấu hiệu chậm phát triển về mặt cân nặng trong tử cung. Qua thăm hỏi chúng tôi mới phát hiện vấn đề rằng chị không dám ăn vì sợ em bé trong bụng to sẽ không đẻ được và nghĩ rằng trong những tháng đầu thai kỳ không cần thiết ăn nhiều, ăn đầy đủ.
Theo tài liệu Hướng dẫn quốc gia về chăm sóc sức khỏe sinh sản năm 2009, trong những tháng đầu thai kỳ các bà mẹ nên có chế độ dinh dưỡng hợp lý số tăng cân trong thai kỳ trung bình khoảng 12 – 15 kg:
1. Bà mẹ phải hiểu rõ lợi ích của dinh dưỡng:
- Ăn uống hợp lý sẽ có sức đề kháng chống lại bệnh tật hoặc nếu có mắc bệnh sẽ nhẹ hơn bình thường.
- Không bị thiếu máu khi có thai.
- Giúp cho thai nhi phát triển bình thường cả về thể chất và trí tuệ.
2. Chế độ ăn uống:
- Bà mẹ ăn đủ no: khi có thai bà mẹ nên tăng khẩu phần ăn lên ¼ so với lúc chưa có thai; có thể ăn tăng hơn trong mỗi bữa ăn, có thể ăn thêm nhiều bữa hơn (ví dụ: khi chưa có thai ăn 3 lần trong ngày, khi có thai ăn tăng 5 lần trong ngày).
Để ăn được nhiều lần hơn trong ngày bà mẹ nên thay đổi loại thức ăn, thay đổi cách chế biến sao cho ngon miệng.
Thông thường trong tháng đầu do bà mẹ hay bị tình trạng nghén nên ăn uống có thể kém hơn thì tăng cường nghĩ ngơi và dành thêm năng lượng từ thức ăn cho sự phát triển của thai, nhau thai và sữa mẹ về sau.
- Ăn đủ chất: các bà mẹ ăn những thức ăn có sẵn tại địa phương có nhiều chất đạm như: thịt, cá, tôm, cua, ếch, lươn, trứng, sữa, các loại đậu, đỗ nhất là đậu tương.
Các thức ăn chứa nhiều mỡ như dầu ăn, thịt, vừng, lạc, các loại nhiều chất bột đường như gạo, ngô, khoai, sắn, củ mài, bột mì, đường và các loại quả ngọt.
Thức ăn chứa nhiều muối khoáng và vitamin như rau tươi hoa quả các loại.
- Bà mẹ không nên kiêng bất kỳ loại thức phẩm nào mà bà mẹ ưa thích. Tuy nhiên những thực phẩm mà bà mẹ chưa tin tưởng thì không nên sử dụng.
- Cần kiêng những chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, thuốc lào, cà phê, …
- Nước: Bà mẹ cần uống đủ nước cần thiết khi có thai và đang cho con bú: từ 8 đến 12 cốc nước sạch, nước hoa quả hoặc chè thảo dược hằng ngày.
- Nếu bà mẹ mắc bệnh mạn tính thì nên theo hướng dẫn cụ thể của Bác sỹ chuyên khoa.
Tài liệu tham khảo: Hướng dẫn quốc gia về chăm sóc sức khỏe sinh sản năm 2009.