Lê Thị Thoa
Khoa CSSKBM – KHHGĐ
Ung thư vú là một bệnh lý có quá trình hình thành bệnh kéo dài, do đó cần một khoảng thời gian để tìm kiếm các bất thường khi chưa có các biểu hiện lâm sàng rõ ràng. Có thể phân ra thành 2 công đoạn: sàng lọc phát hiện sớm và khám để chẩn đoán.
1. KHÁM KHI THẤY CÓ DẤU HIỆU BẤT THƯỜNG
Các chị em nên thường xuyên tự khám vú của mình sau mỗi lần sạch kinh để biết được trạng thái bình thường của vú, sau đó kịp thời phát hiện những thay đổi mới xuất hiện, bạn cần đi khám ngay nếu thấy có các dấu hiệu bất thường sau:
- Hình dạng vú trở nên khác thường: Hai bầu vú đang trở nên khác thường, mất cân xứng rõ mặc dù không thấy đau hoặc không sờ thấy u cục gì trong vú.
- Đau: Phụ nữ chưa mãn kinh thường có cảm giác căng hoặc đau nhẹ khi gần đến ngày hành kinh rồi trở lại bình thường sau có kinh. Nếu bạn thấy đau vú mà không liên quan đến kỳ kinh hoặc đau một bên vú hoặc đau kéo dài…
- Thay đổi ở núm vú và da: Nếu bạn thấy da vùng vú hoặc quầng vú có những thay đổi bất thường mà không do chấn thương hoặc da vú tự nhiên căng mọng, đỏ và đau, hoặc núm vú bị kéo tụt vào trong.
- Chảy máu hoặc dịch ở đầu vú: Nếu bạn thấy đầu vú tự nhiên chảy dịch hoặc chảy máu, có thể kèm theo đau hoặc không. Đặc biệt là khi các bất thường này chỉ xuất hiện một bên vú.
- Sờ thấy khối bất thường ở vú: Nếu bạn tình cờ sờ thấy có khối ở vú thì cũng đừng quá lo sợ. Phần lớn các khối sờ thấy được ở vú là các tổn thương lành tính dạng nang hoặc bướu sợi tuyến. Các khối này có thể thay đổi kích thước theo chu kỳ kinh nguyệt hoặc theo thời gian. Tuy nhiên, để chắc chắn bạn cần đi khám chuyên khoa vú để bác sĩ xác định tính chất khối u thông qua chẩn đoán hình ảnh hoặc phối hợp các xét nghiệm chuyên sâu, đồng thời sẽ khuyến nghị bạn cần theo dõi định kỳ hoặc hướng dẫn cách điều trị phù hợp.
- Tăng mật độ tuyến vú khu trú: Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, mật độ tuyến vú thường tăng lên trước khi hành kinh do ảnh hưởng của nội tiết, khi đó sờ thấy dày và chắc, thường là đồng đều cả hai vú.
Nếu bạn thấy có những đám tuyến vú chắc hơn vùng xung quanh với ranh giới không rõ, không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt thì nên đi khám ngay.
- Sờ thấy khối ở nách: Bình thường tại hố nách vẫn luôn có các hạch phản ứng và có thể sờ thấy được, nhất là với người gầy, ít mỡ. Các hạch nách bình thường có kích thước nhỏ, mật độ mềm và di động.
Đôi khi các viêm nhiễm da ở hố nách hoặc viêm hạch có thể làm cho hạch bạch huyết ở nách to lên, sờ thấy rõ và có thể đau. Nếu bạn thấy ở nách có khối to lên sờ được, không có tình trạng viêm kèm theo và không mất đi sau vài tuần theo dõi thì nên đi khám ngay.
2. KHÁM SÀNG LỌC – PHÁT HIỆN SỚM
- Nếu bạn đã 40 tuổi, dù không thấy có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng bất thường gì ở vú thì bạn cũng nên đi khám sàng lọc.
Phụ nữ từ 40 tuổi được khuyến cáo sàng lọc ung thư vú với khám lâm sàng, siêu âm vú, X-quang tuyến vú định kỳ để phát hiện sớm những bất thường ở tuyến vú khi chưa có biểu hiện lâm sàng. Dựa trên kết quả này bác sĩ sẽ quyết định làm thêm xét nghiệm khác hoặc hẹn bạn khám sàng lọc sau 6 – 12 tháng hoặc lâu hơn.
- Nếu bạn dưới 40 tuổi, không có dấu hiệu gì bất thường nhưng thuộc nhóm có nguy cơ mắc ung thư vú cao thì bạn cũng nên gặp bác sĩ để được tư vấn thời điểm sàng lọc ung thư vú.
- Nhóm có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn bình thường gồm những người có mẹ, chị em gái, con gái đã mắc ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng. Những người đã điều trị chiếu xạ thành ngực trước tuổi 30, những người đã có chẩn đoán bị quá sản không điển hình bằng sinh thiết khối u vú, những người có bố mẹ hoặc anh chị em ruột đã được xác định có mang gen BRCA đột biến dạng di truyền…
Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh Khánh Hòa đã triển khai khám sàng lọc ung thư vú gần 10 năm nay. Với đội ngũ bác sĩ tận tụy, giàu kinh nghiệm, hằng năm Trung tâm đã phát hiện rất nhiều trường hợp ung thư vú ngay cả khi chưa có biểu hiện lâm sàng. Các kỹ thuật được áp dụng gồm khám, siêu âm và X-quang tuyến vú. Bệnh nhân sau đó được hướng dẫn khám chẩn đoán và điều trị sớm kịp thời.
Ngoài bệnh nhân ở các địa phương trong và ngoài tỉnh đến khám, các đơn vị ban ngành trong tỉnh cũng đăng ký khám vú định kỳ cho nhân viên nữ nhân dịp các ngày Quốc tế phụ nữ hoặc ngày thành lập Hội liên hiệp phụ nữ việt nam.
Để biết thêm chi tiết vui lòng lên hệ số điện thoại chăm sóc khách hàng 0815 998 008 hoặc đến tư vấn tại 36 yết Kiêu, phường Vạn Thắng, TP Nha Trang.
Nguồn:
- Hướng dẫn Quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản
- Những điều cần biết về ung thư vú, Trung tâm truyền thông – Giáo dục sức khỏe Trung ương./.