BS. Nguyễn Công Bảo/ Phòng khám đa khoa
VAI TRÒ SIÊU ÂM ĐẦU DÒ ÂM ĐẠO TRONG TẦM SOÁT NGUY CƠ SINH NON
Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, tại Việt Nam hàng năm có khoảng hơn 100.000 trẻ sinh thiếu tháng, tỷ lệ trẻ đẻ non/nhẹ cân chiếm 19% trong mô hình bệnh tật của trẻ sơ sinh và đang là gánh nặng về bệnh tật, tử vong ở trẻ em. Hiện nay, siêu âm đầu dò âm đạo để do chiều dài kênh cổ tử cung là một trong những phương pháp hiệu quả, an toàn để đánh giá, phát hiện sớm nguy cơ sinh non.
Sinh non là gì?
- Sinh non là khi trẻ sơ sinh được sinh ra còn sống từ khi đủ 22 tuần đến trước khi đủ 37 tuần thai kỳ.
- So với trẻ sinh đủ tháng, trẻ sinh non có nhiều nguy cơ về sức khỏe hơn. Các nguy cơ ngắn hạn, gặp phải ngay sau sinh như: suy hô hấp, hạ thân nhiệt, nhiễm trùng, vàng da, nhẹ cân, khó nuôi. Bên cạnh đó, trẻ non tháng cũng tăng khả năng mắc các khuyết tật về phát triển, khiếm thị và khiếm thính trong tương lai.
Vậy làm gì để giảm nguy cơ sinh non?
- Khám thai định kỳ theo lịch hẹn, khai thác tiền sử sinh non, thực hiện siêu âm đầu dò đánh giá hình thái cổ tử cung.
- Phát hiện, xử trí sớm các nguy cơ từ mẹ.
- Phát hiện, theo dõi, xử trí sớm các nguy cơ từ con, nếu được.
Tầm quan trọng của đo chiều dài kênh cổ tử cung:
- Chiều dài kênh cổ tử cung ngắn là một trong những dấu hiệu để phát hiện sớm dọa sinh non.
- Do đó việc đánh giá chiều dài kênh cổ tử cung là một công cụ hữu ích để phân tầng nguy cơ sinh non và đưa ra các biện pháp can thiệp.
Các phương pháp đo chiều dài kênh cổ tử cung:
- Về mặt kĩ thuật, siêu âm đo chiều dài kênh cổ tử cung có thể tiếp cận qua siêu âm đường thành bụng hoặc siêu âm ngã âm đạo.
- Nhưng với các hạn chế của siêu âm đường thành bụng như:
+ Khoảng cách giữa đầu dò và cổ tử cung lớn hơn.
+ Sự dài ra của cổ tử cung do bàng quang đầy hay lực tác dụng của đầu dò lên thành bụng.
+ Độ phân giải hình ảnh giảm do chỉ số khối cơ thể người mẹ, các bóng mờ từ các cấu trúc của thai nhi hoặc mẹ.
=> Dẫn đến độ chính xác thấp hơn của phương pháp tiếp cận này.
- So với siêu âm qua thành bụng, siêu âm đầu dò âm đạo là phương pháp đáng tin cậy hơn trong đo chiều dài kênh cổ tử cung với các ưu điểm:
+ Độ phân giải cao: do đầu dò đặt gần cổ tử cung nên hình ảnh rõ nét, ít bị ảnh hưởng bởi thành bụng hoặc bàng quang đầy.
+ Không phụ thuộc vào lượng nước tiểu.
+ Đo chính xác chiều dài và đánh giá hình thái cổ tử cung, bao gồm hình dạng chữ T,Y,V hoặc U – phản ánh mức độ hở trong cổ tử cung.
+ Siêu âm đầu dò âm đạo là một kỹ thuật an toàn và không gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.
Vậy thực hiện siêu âm đầu dò âm đạo khi nào?
- Siêu âm đầu dò âm đạo trong đánh giá nguy cơ sinh non được sử dụng thường được thực hiện từ tuần thứ 18 đến 24 của thai kỳ. Tuy nhiên đối với các thai phụ có tiền sử sinh non, hoặc có các yếu tố nguy cơ thì có thể được thực hiện sớm hơn.
Thực hiện siêu âm đầu dò âm đạo ở đâu?
- Siêu âm đầu dò âm đạo được thực hiện tại các cơ sở y tế trang bị máy siêu âm có đầu dò âm đạo, bác sĩ siêu âm được đào tạo có chuyên môn và kỹ năng tốt.
- Tại Khánh Hoà, Trung tâm chăm sóc sức khoẻ sinh sản là một trong những đơn vị tin cậy, đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm trong phát hiện sớm nguy cơ sinh non.
- Từ lâu, Trung tâm chăm sóc sức khoẻ sinh sản đã triển khai siêu âm đầu dò âm đạo để phát hiện sớm những trường hợp có nguy cơ sinh non để điều trị sớm, giúp cho bà mẹ sinh ra những đứa trẻ khoẻ mạnh.
Tài liệu tham khảo: Hướng dẫn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản theo quyết định số 4128/QĐ-BYT ngày 29/7/2016 của bộ Y tế. https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/uog.26020#:~:text=%C4%90o%2 0chi%E1%BB%81u%20d%C3%A0i%20c%E1%BB%95%20t%E1%BB%AD,c%C3%B3%20tri %E1%BB%87u%20ch%E1%BB%A9ng%20PTL%2015%20.