Những giờ đầu tiên sau khi sinh là một trong những giai đoạn quan trọng đánh dấu mốc về sự phát triển riêng biệt cả thể chất cũng như tâm lý của từng trẻ ngay sau khi chào đời. Skin to skin là phương pháp mẹ ấp con da - tiếp - da sớm sau khi sinh bằng cách đặt em bé sơ sinh ở trần lên ngực trần của mẹ ngay sau khi sinh hoặc sớm nhất có thể sau khi sinh.

Cở sở của phương pháp da tiếp da bắt nguồn từ những nhiên cứu của Alberts năm 1994 trên một số loài vật về những bản năng sơ sinh cần thiết cho sự sinh tồn. Việc duy trì "môi trường cơ thể mẹ" ngay sau khi sinh là điều kiền cần để kích hoạt những hành vi bẩm sinh, dẫn đến việc bú mẹ thành công và nhờ đó đảm bảo sự sinh tồn. Có 9 giai đoạn sơ sinh xảy ra cụ thể khi một em bé được da tiếp da với mẹ trong giờ đầu sau sinh:

Giai đoạn 1: Tiếng khóc đầu tiên

Giai đoạn đầu tiên là tiếng khóc sau khi sinh. Tiếng khóc đặc biệt này xảy ra ngay lập tức sau khi sinh giúp phổi của bé mở rộng.

Giai đoạn 2: Thư giãn

Trong giai đoạn thư giãn, trẻ sơ sinh không cử động miệng và tay chân bé để thoải mái. Giai đoạn này thường bắt đầu khi tiếng khóc sinh đã dừng lại. (Các em áp dụng phương pháo skin to skin sẽ được phủ bởi một lớp chăn ấm hoặc khăn khô).

Giai đoạn 3: Thức giấc

Khoảng 3 phút sau khi sinh, trẻ sẽ có các cử động ở đầu, vai.

Giai đoạn 4: Hoạt động

Trong giai đoạn này, trẻ sơ sinh bắt đầu có chuyện động miệng và các phản xạ khác cũng rõ ràng hơn. Giai đoạn này thường bắt đầu khoảng 8 phút sau khi sinh.

Giai đoạn 5: Nghỉ ngơi

Tại bất kỳ điểm nào, các em bé có thể nghỉ ngơi. Các em bé có thể có thời gian nghỉ ngơi giữa các giai đoạn hoạt động trong suốt những giờ đầu tiên hoặc lâu hơn sau khi sinh.

Giai đoạn 6: Di chuyển

Hay còn gọi là giai đoạn "thu thập dữ liệu". Các bé sẽ dần tiếp cận bầu sữa mẹ với việc trườn bò hoặc sử dụng miệng để tìm kiếm. Giai đoạn này thường bắt đầu khoảng 35 phút sau khi sinh.

Giai đoạn 7: Làm quen

Trong giai đoạn này, trẻ sơ sinh làm quen với các mẹ bằng cách liếm núm vú. Giai đoạn này thường bắt đầu khoảng 45 phút sau khi sinh và có thể kéo dài trong 20 phút hoặc nhiều hơn.

Giai đoạn 8: Đòi ăn

Trẻ sơ sinh bắt đầu tìm được núm vú và đòi ăn. Giai đoạn này bắt đầu khoảng một giờ sau khi sinh. Với những người mẹ có dùng thuốc giảm đau hoặc gây mê khi sinh sẽ mất nhiều thời gian hơn để áp dụng phương pháp da tiếp da cũng như hoàn thành các giai đoạn cho bé.

Giai đoạn 9: Ngủ

Các bé, thậm chí là cả các mẹ sẽ cảm thấy mệt mỏi và cùng có một giấc ngủ ngon ngay sau khi sinh. Các bé thường ngủ khoảng 1,5 đến 2 giờ sau khi chào đời.

Các lợi ích của phương pháp skin to skin:

- Duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định của trẻ sơ sinh

- Điều hòa hơi thở, nhịp tim

- Giúp phát triển về lượng đường và cân nặng của trẻ

- Giúp các bé ngủ sâu

- Kích thích mạnh mẽ các phản xạ sinh tồn của bé, trong đó có phản xạ tìm núm vú và mút vú được phát huy tối đa.

Phan Thị Lê Na

Trung tâm CSSKSS Khánh Hòa