- Thường dùng để chỉ tình trạng nhiễm trùng đường tiểu. - bình thường âm tính. 

- Chỉ số cho phép: 0.05-0.1 mg/dL. 

- Vi khuẩn gây nhiễm trùng đường niệu tạo ra 1 loại enzyme có thể chuyển nitrate niệu ra thành nitrite. Do đó nếu như tìm thấy nitrite trong nước tiểu có nghĩa là có nhiễm trùng đường niệu. Nếu dương tính là có nhiễm trùng nhất là vi khuẩn E. Coli. 

- Dấu hiệu cho thấy có bệnh lý ở gan hay túi mật 

- Bình thường không có

- Chỉ số cho phép: 0.2-1.0 mg/dL hoặc 3.5-17 mmol/L

- Đây là sản phẩm được tạo thành từ sự thoái hóa của bilirubin. Nó cũng được thải ra ngoài cơ thể theo phân. Chỉ có một lượng nhỏ urobilinogen có trong nước tiểu. Urobilinogen có trong nước tiểu có thể là dấu hiệu của bệnh về gan (xơ gan, viêm gan) làm dòng chảy của dịch mật từ túi mật bị nghẽn.

- Dấu hiệu cho thấy có bệnh lý ở gan hay túi mật 

- Bình thường không có

- Chỉ số cho phép: 0.4-0.8 mg/dL hoặc 6.8-13.6 mmol/L

- Đây là sản phẩm được tạo thành từ sự thoái hóa của hồng cầu. Nó đi ra khỏi cơ thể qua phân. Billirubin bình thường không có trong nước tiểu. Nếu như billirubin xuất hiện trong nước tiểu nghĩa là gan đang bị tổn thương hoặc dòng chảy của mật từ túi mật bị nghẽn.

- Dấu hiệu cho thấy có bệnh lý ở thận, có máu trong nước tiểu hay có nhiễm trùng

- Bình thường không có

- Chỉ số cho phép: trace (vết: không sao); 7.5-20mg/dL hoặc 0.075-0.2 g/L

- Nếu xét nghiệm phát hiện trong nước tiểu chứa protein, có thể liên quan đến các chứng: thiếu nước, mẫu xét nghiệm chứa dịch nhầy, nhiễm trùng đường tiểu, tăng huyết áp, có vấn đề ở thận... 

Đối với phụ nữ mang thai, vào giai đoạn cuối thai kì, nếu lượng protein nhiều trong nước tiểu, thai phụ có nguy cơ bị tiền sản giật, nhiễm độc huyết. Nếu thai phụ phù ở mặt và tay, tăng huyết áp (h140/90mmHg),  cần được kiểm tra chứng tiền sản giật ngay. Ngoài ra, nếu chất albumin (một loại protein) được phát hiện trong nước tiểu cũng cảnh báo thai phụ có nguy cơ nhiễm độc thai nghén hoặc mắc chứng tiểu đường.

- Đánh giá độ acid của nước tiểu 

- Bình thường: 4,6 - 8

- Dùng để kiểm tra xem nước tiểu có tính chất acid hay bazơ. pH=4 có nghĩa là nước tiểu có tính acid mạnh, pH=7 là trung tính (không phải acid, cũng không phải bazơ) và pH=9 có nghĩa là nước tiểu có tính bazơ mạnh. 

- Dấu hiệu cho thấy có nhiễm trùng đường tiểu, sỏi thận, hay xuất huyết từ bàng quang hoặc bướu thận 

- Bình thường không có

- Chỉ số cho phép: 0.015-0.062 mg/dL hoặc 5-10 Ery/ UL

- Viêm, bệnh, hoặc tổn thương thận, niệu quản, bàng quang, niệu đạo có thể làm máu xuất hiện trong nước tiểu

- Đánh giá nước tiểu loãng hay cô đặc (do uống quá nhiều nước hay do thiếu nước) 

- Bình thường: 1.005 - 1.030

- Dấu hiệu hay gặp ở bệnh nhân tiểu đường không kiểm soát, chế độ ăn ít chất carbohydrate, nghiện rượu, nhịn ăn trong thời gian dài. 

- Bình thường không có 

- Chỉ số cho phép: 2.5-5 mg/dL hoặc 0.25-0.5 mmol/L

- Đây là chất được thải ra ở đường tiểu, cho biết cơ thể đang thiếu dinh dưỡng hoặc mắc chứng tiểu đường. Khi phát hiện lượng kentone, kèm theo các dấu hiện chán ăn, mệt mỏi. Để giảm hết lượng kentone, nên thư giãn, nghỉ ngơi và cố gắng không bỏ bất kỳ bữa ăn nào.

- Dấu hiệu hay gặp ở bệnh nhân tiểu đường 

- Chỉ số cho phép: 50-100 mg/dL hoặc 2.5-5 mmol/L

- Là một loại đường có trong máu. Bình thường thì trong nước tiểu sẽ không có hoặc có rất ít glucose. Khi đường huyết trong máu tăng rất cao, chẳng hạn như đái tháo đường không kiểm soát thì đường sẽ thoát ra nước tiểu. Glucose cũng có thể được tìm thấy bên trong nước tiểu khi thận bị tổn thương hoặc có bệnh.

- Nếu bạn dùng nhiều thức ăn ngọt trước khi xét nghiệm, sự xuất hiện của hàm lượng glucose trong nước tiểu là điều bình thường. Nhưng nếu lượng đường ở lần xét nghiệm thứ hai cao hơn lần đầu, đây là dấu hiệu cảnh báo bạn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Nếu có kèm các chứng mệt mỏi, luôn khát nước, sụt cân, bạn nên đến bác sĩ để được kiểm tra lượng đường huyết.

Trên đây là các chỉ số xét nghiệm nước tiểu thông thường được thực hiện tại trung tâm, tuy nhiên tại mỗi cơ sở y tế sẽ có thêm các chỉ số khác và tiêu chuẩn áp dụng khác phù hợp theo nhu cầu của đơn vị mình.

Trần Nguyễn Hồng Huệ

Trung tâm CSSKSS Khánh Hòa